Şiatsu

Toru Namikoshi

Öylesine aldırmazlıkla kullandığımız ellerimiz harika bir alettir. Öyle bir alettir ki bu aletle insanın uygarlığı yaratması mümkün olmuştur. Çağımızda giderek el becerisini gereksizleştiren otomatik aletlerin geliştirilmiş olması elimizi kullanma ihtiyacım azaltmaktadır. Şiatsu'nun sağlıklı olmaya, sağlıklı kalmaya yardımcı olmasının yanında bir başka yararı da ellerimizin duyarlığını ve becerisini artmasıdır.

Birçok duyu alıcıları ve aktarıcıları parmaklarımızın derisinin altındadır. Özellikle de parmaklarımızın ucunda avuçlarımızın içindedir. Parmaklarımızda çeşitli ve farklı duyarlıklar vardır. Dokunuşları, kuvvetli bastırmaları, sıcaklığı ve soğukluğu, acıyı algılamakta siz bütün papaklarınızın duyarlığının eşit olduğunu sanıyorsunuz belki de. Ama parmaklarınızın hepsinin uzman olduğu farklı duyarlıklar vardır. Başparmaklar daha çok sivri ve keskin cisimlere; işaret papakları ince kumaş dokularına, kaygan ve pütürlü, yumuşak ve kaba cisimlere; orta parmaklar sertliklere ve köşeli cisimlere, küçük parmaklarsa sıcaklık ve soğukluklara daha duyarlıdır.

Elinizi bastırırken kullandığınız bölgeler

Şiatsu uyguladıkça elleriniz giderek derinin dokusundaki, ısısındaki, yumuşaklığındaki ve esnekliğindeki, eğilip bükülebilirliğindeki farklılıklara daha duyarlı olacaktır. Bu duyarlıkla zamanla basınç uygulanması gereken bölgeleri bulup ne ölçüde ve ne tipte basınç uygulayacağınızı kestirebilecek ve böylelikle de uyguladığınız şiatsu'nun giderek daha etkili olmasını sağlayabileceksiniz.

BASINÇ UYGULAMA ÇEŞİTLİ YÖNTEMLER

1        Tek başparmak: İki elden herhangi birinin başparmağının etli bölümüyle bastırmak. Ensenin yanlarına ve Namikoshi noktasına Şiatsu yapmak için bu yöntem uygulanır.

2        — iki başparmak: İki başparmak yan yana tutulur, iki başparmağın dışa bakan kenarları yanyana getirilir, eller iki yana açılır, parmaklar bir arada tutulur. Bu yöntem bacaklar, sırt ve bunun gibi yerlerde kullanılır.

3        — Üst üste bindirilmiş başparmaklar: Sol başparmağınızı sağ başparmağımızın üstüne bindirin ve ikisinin basıncını bir arada kullanın. Baldırdaki kaval kemiğinin üzerindeki dışa bakan noktalarda ve bacağın arkasındaki noktalarda, daha birçok yerde yoğun basınç yapmak için bu yöntem kullanılır.

4        — Üç parmak: işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağını bir arada tutarak aynı anda tek bir noktaya yoğun bir basınç uygulamak için omuzlar, göğüs, bacaklar ve daha birçok yerde kullandır.

5        — iki elin üçer parmağı: İki elinizin de üçer parmağını aynı anda orta parmakların uçlan birbirine değer durumda tutarak kullanın. Bazen bu basınç sol elin parmaklan sağ elin parmaklan üzerine bindirilerek de kullanılabilir. Kullanıldığı yerler, baş, yüz, boyun (yanlan ve ense), göğüs, karın, bacaklar ve başka bölgeler.

6        — Üst üste bindirilmiş orta parmaklar: Özellikle medulla oblangata (bk. sayfa 28) üzerine yoğun baskı yapmak için kullanılır. Orta parmağınızın etli bölümünü medulla oblangata üzerine koyun. Sol orta parmağınızın etli bölümünü sağ orta parmağınızın tırnağı üzerine yerleştirin. Sonra bastırın.

7        — Üst üste bindirilmiş orta ve işaret parmağı İşaret parmağınızın etli bölümüyle bastırın, orta parmağınızı bükerek etli bölümünü işaret parmağının tırnağı üzerine bindirin. Göz yuvalarına, burnunun iki yanına ve kürek kemiklerinin arasına bastırmak için kullanılır.

8—     Başparmak öteki parmaklarla karşı karşıya: Başparmak ve karşısındaki dört parmakla üzerinde çalışacağınız yeri yakalayıp aynı anda iki yana birden bastırın. Ensede ve kalçalarda kullanılır.

9        —Avuçiar; Bütün avuç içini kullanarak bastırın. Bedenin farklı bölgeleri için yerine göre tek avucunuzu kullanabileceğiniz gibi yan yana tuttuğunuz iki avucunuzu da kullanabilirsiniz. Başparmaklar birbirine değecek bir biçimde ya da duruma göre avuçlan birbirinden ayırarak kama ve göğse yoğun bir basınç yapmak için kullanılır.

10      — Üst üste bindirilmiş avuçlar: Sol avucunuzu sağ elinizin üstüne bindirerek sağ avucunuzla daha sağlıklı dengeli ve kararlı bir basınç yapabilirsiniz. Karna ve göğse daha güçlü bir basınç uygulamak için kullanılır.

11      —Kenetlenmiş parmaklar: İki elinizin parmaklarını birbirine geçirin, avuçların topuklarını kullar bastırın. Böbrek noktaları için kullanılır.

12      — Başparmağın kökü: Başparmağın kökündeki etli bölümleri kullanarak basınç uygulayabilirsiniz.

BASINÇ ÇEŞİTLERİ

1        — Normal basınç: Genellikle kullanılan basınç budur. Üç saniye kadar bastırıp ondan sonra usulca basıncı kesin.

2        — Sürdürülen basınç: Genellikle avuç içiyle yapılan basınçlarda kullanılır. Kararlı bir basınç beş ya da on saniye sürdürülür. Birdenbire bastırmamalısınız. Basıncı ilk birkaç saniye içinde yavaş yavaş ve kararlı bir biçimde artırın.

3        — Aşamalı bastırma: Aynı noktaya üç ayrı yoğunlukta ve üç aşamada basınç uygulayabilirsiniz. Birinci aşamada hafifçe bastırın. Sonra elinizi kaldırmadan bastırmayı kesin ve bunun ardından orta bir basınç uygulayın. Gene basıncı kesip üçüncü aşamada adamakıllı bastırın. Her aşamada üç ile yedi saniye arasındaki sürelerle bastırın.

4        — Titreşimli basınç: Genellikle avuç içiyle iç organları etkilemek için yapılır. Elinizi hafifçe derinin üstüne koyun ve elinizi beş ya da on saniye ileri geri titretin. Bu titreşim derinlere işler ve rahatlatıcı, zevkli bir his yaratır.

5        —Akıcı basınç: Parmağınızı akıcı ve tartımlı bir biçimde bir noktadan ötekine kaydırın. Her noktada aşağı yukarı bir saniye bastırmak yeterlidir. Bu teknik kas tutulmalarında, katılaşmış kaslarda, kasın uzunluğu boyunca parmak kaydırılarak uygulanır.

6—     Avuç içleriyle canlandırma: Ya bir el ya da sırayla ellerden önce biri sonra öteki veya üst üste bindirilmiş eller ve çabuk hareketlerle deriye basınç uygulanır. Bu teknik sırta, kama ve göğüslere yapılan Şiatsu’da kullanılır.

7—     Tulumba gibi basınç: Eli deriye iyice yapıştırarak emme basma tulumbanınki gibi basınç yapılır. Avuç içi iyice deriye yapıştırılır ve el aşağı bastırıldıktan sonra deriyle temas kaybedilmeden kaldırılıp indirilir. Bu teknik deriyi kaslara bağlayan birleştirici dokuları gererek rahatlatmaya yarar.

8—        Ellerle yuvarlaklar yaparak bastırma: Avuç içiyle ya da her iki elin avuç içleriyle iyice deriye bastırıyorsunuz. Sonra elinizle veya ellerinizle yuvarlayıcı ve ovucu hareketler yapıyorsunuz. Bu teknik göğüs ve karında kullanılır.

BASTIRMA DERECESİ

Bedenin Şiatsu uyguladığınız bölümündeki sertleşmiş kasların katılaşma durumuna göre yapılacak basıncın derecesi ayarlanmalıdır. Tutulmuş kaslara birdenbire kuvvetle bastırmak ters etki yapmakla kalmaz çok kez Şiatsu yapılan kimsenin canını da yakar. En iyisi önce kısa süreli yumuşak, nazik hareketlerle başlamak, giderek bastırmayı artırmaktır. Deneyiminiz arttıkça kasların durumundaki değişiklikleri gözlemleyecek ona göre basıncın derecesini ve çeşidini ayarlayabileceksiniz.

1 — Dokunma: Ellerinizi derinin üstüne koyun. Bunun amacı beden ısısını ölçmektir. Bebeklere böyle dokunmakla yetinmelisiniz.

2 —  Hafifçe bastırmak: Basınç ancak deriyi alttaki kaslara bağlayan dokulara kadar ulaşmalıdır. Küçük çocuklara ve yaşlılara yapılan şiatsu'da bu ölçüde kalınmalıdır.

3 — Normal basınç: Bu basınç deriyi aşarak kasların yüzeyine kadar ulaşır. Bu derecedeki basınç hoşa giden bir duyum sağlar.

4 — Orta derecede basınç: Bu basınç kasların içine kadar işler, hoşa giden bir duyum sağlamakla birlikte çok hafif bir acı da verir.

5 — Kuvvetle bastırma: Tutulmuş, katılaşmış kasları yumuşatmak için yapılır. Biraz acı verebilir. Ama bu acı şiatsu yaptığınız kimsenin fazla bir rahatsızlık duymadan katlanabileceği dereceyi hiçbir zaman aşmamalıdır.

ŞlATSU'DA ÜÇ İLKE

•        Bebeklerden çok yaşlı kimselere kadar herkese şiatsu yapılabilir. Şiatsu yapılması çocukların güçlü ve dayanıklı bir bedene sahip olmalarına; yetişkin kimselerin sağlıklı kalmalarına ve genç görünümlerini korumalarına; yaşlı kimselerin bedensel esnekliklerini sürdürmelerine ve yaşlılıktan kaynaklanan ufak tefek bozuklukları iyileştirmelerine yardımcı olur. Çok küçük çocuklara bile kendi kendilerine şiatsu yapmaları ve kendi bedenlerinin gereksinmelerine çözüm bulmaları öğretilebilir. Bir eşle ya da arkadaşlarla ve aile bireyleriyle yapılan şiatsu gerçek sağlıklılık sürecinin paylaşılmasına imkan verir.

•        Şiatsu'nun sağladığı iyileşme bedenin tümüne yansır. Bedendeki bütün sistemler karmaşık bir biçimde birbirleriyle bağlantılıdır. Bu nedenle belirli bir bozukluğu iyileştirmek için bozukluğun olduğu yere ya da sorunlu bölgeye yapılan şiatsu'dan bozukluğun olduğu bölgeye özel bir önem verilerek bedenin tümüne uygulanan şiatsu daha etkili olur. Tedavinin yalnız sorunlu bölgeye uygulanması durumunda olasılıkla tedavinin etkisi geçici ve kısa süreli olur.

•        Şiatsu size her gün sağlık durumunuzu gözden geçirmek. kendinize bir "check up” yapmak fırsatını verir. Şiatsu yapmayı bir alışkanlık haline getirirseniz sağlık koşullarınızda çok ince bir gözlemle farkedilebilecek değişikliklerden haberiniz olacaktır ve bunun böyle oluşu size yorgunluk. stres gibi durumlarda zaman yitirmeden önlem almak fırsatını verecektir. Günlük yaşamınızda şiatsu’ya bir zaman ayırdığınızda ne kadar enerji dolu olduğunuzu, nasıl her konuya olumlu bir yaklaşım içinde olduğunuzu görüp şaşacaksınız.